فردای اقتصاد: نفت هفته گذشته یکی از سنگین‌ترین ریزش‌های خود در یک سال اخیر را به ثبت رساند و برای اولین بار نفت شاخص آمریکا به زیر ۸۰ دلار رسید. نفت شاخص برنت هم با معامله شدن در محدوده ۸۵ دلار در کمترین سطح از میانه‌های ژانویه ۲۰۲۲ قرار گرفت. بر این اساس قیمت نفت نسبت به اوج خود در ماه مارس بیش از ۳۰ درصد کاهش را نشان می‌دهد که این افت عمدتا تحت تاثیر نگرانی از رکود اقتصاد جهانی و کاهش تقاضا رخ داده است.
با این حال برخی از بانک‌های پیشرو وال استریت پیش‌بینی کرده‌اند که طلای سیاه که زودی مسیر کاهش نفت معکوس شده به طوریکه در سه ماهه چهارم قیمت این کالای استراتژیک رشد خواهد کرد. جی پی مورگان پیش‌بینی می‌کند قیمت نفت برنت لندن برای سه ماه پایانی ۲۰۲۲ به ۱۰۱ دلار در هر بشکه برسد، در حالی که گروه گلدمن ساکس نرخ ۱۲۵ دلار و مورگان استنلی نرخ ۹۵ دلار را برای این نفت شاخص پیش‌بینی کرده‌اند.
اما دلیل چنین پیش‌بینی چیست؟
بازار متلاطم نفت در یک سال اخیر
آنطور که بلومبرگ می‌نویسد: بازارهای نفت سال طوفانی را پشت سر گذاشته‌اند چراکه از سویی جنگ در اوکراین، مجموعه‌ای از تحریم‌ها را علیه عرضه نفت روسیه کلید زد و از سوی دیگر اخیرا اقدامات تهاجمی بانک‌های مرکزی برای مهار تورم سمت تقاضا برای نفت را تحت فشار قرار داده است.
به دلیل افزایش نگرانی‌های کلان اقتصادی و افزایش نرخ بهره به خصوص از سوی فدرال رزرو، شاخص دلار آمریکا به رکوردهای قابل توجهی دست یافته و همین عامل هم موجب وزیدن باد مخالف در بازارهای کالایی از جمله نفت شده است به طوریکه طلای سیاه در سه ماهه سوم سال ۲۰۲۲ بیش از ۲۰ درصد کاهش یافت.
اما سه ماه آینده ممکن است به همان اندازه چالش برانگیز باشد، زیرا تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه جریان عرضه نفت روسیه تشدید می‌شود و ایالات متحده به همراه دیگر کشورهای گروه ۷ طرحی برای محدود کردن قیمت نفت مسکو را رهبری می‌کند. همزمان، سازمان کشورهای صادرکننده نفت، اوپک از احتمال کاهش عرضه سخن به میان آورده است.
مارتین راتس، استراتژیست جهانی نفت در مورگان استنلی، در مصاحبه‌ای گفت: «ما در تابستان تصویر بسیار فشرده‌ای از بازار نفت داشتیم و همه عوامل بنیادی نشان می‌داد بازار بسیار صعودی خواهد بود. قیمت‌ها به دلیل بهبود تقاضا پس از کووید افزایش یافته بود اما طرف عرضه به سرعت تقاضا بهبود نیافته بود.
سایه کسری بر بازار نفت
نیخیل بهاندری، رئیس تحقیقات منابع طبیعی و انرژی پاک گلدمن ساکس نیز گفته است: شرایط چند ماه اخیر بازار نفت می‌تواند به معنای باقی ماندن بازارها در یک «کسری ناپایدار» در قیمت‌های فعلی باشد. او گفت که افزایش سفرهای جاده‌ای و همچنین جایگزینی گاز با نفت در برخی نیروگاه‌ها به افزایش هرچه بیشتر تقاضا در بازار نفت کمک کرده است.
پارسلی اونگ، رئیس بخش انرژی و مواد شیمیایی آسیا در جی پی مورگان هم گفته است: «سال‌ها در صنعت نفت سرمایه‌گذاری کمی انجام شده است». در ایالات متحده، تعداد دکل‌های حفاری به اندازه کافی نیست و نمی‌تواند نرخ کاهش طبیعی استخراج از چاه‌های نفت را جبران کند. چاه‌های حفر شده اما تکمیل نشده در این کشور در پایین‌ترین حد خود از سال ۲۰۱۴ قرار دارند. از سوی دیگر ظرفیت اضافی اوپک بسیار ناچیز است.
در این میان محدودیت‌های عرضه و عدم مطابقت سرعت افزایش تولید با سرعت افزایش تقاضا موجب شد که با خروج جهان از رکود ناشی از همه‌گیری کرونا، انبارهای نفتی برای تامین نیاز رو به رشد نفت تخلیه شوند. از این رو سطح این انبارها بسیار کاهش یافته است و این بدان معناست که بازار پناهگاهی برای جذب رشد بیشتر تقاضا ندارد.
قیمت نفت باز می‌گردد
راتس، کارشناس مورگان استنلی می‌گویند: «پیامد کاهش موجودی انبارهای جهانی نفت این است که به محض افزایش تقاضا، قیمت‌ها دوباره به سرعت رشد می‌کنند. در حال حاضر، تقاضا یک گام به عقب برداشته، اما تصویر عرضه تغییر چندانی نکرده است و تولید جهانی نفت نزدیک به سقف خود قرار دارد. از این رو به محض افزایش تقاضا، دوباره همان فشارهای قیمتی را در بازار خواهیم داشت.
به گفته اونگ از جی پی مورگان، عوامل بنیادی بازار نفت به کمبود عرضه نسبت به تقاضا اشاره می‌کنند، اما قیمت‌ها لزوما منعکس‌کننده این کسری و وضعیت فیزیکی بازار نفت نیستند که یکی از دلایل آن بالا بودن دلار آمریکا است. افزایش ارزش دلار به معنای گران شدن نفت برای خریدارانی است که ارز مرجع آنها غیر دلار آمریکا است و کاهش تقاضا را به دنبال دارد.
تبادل نظر