پیروزی با طعم شکست

فردای اقتصاد: برای لوئیز اینسیو لولا داسیلوا، رئیس‌جمهور چپگرای سابق برزیل، انتخابات اخیر یک پیروزی بود که بوی شکست می‌داد. حامیان او جرأت کرده بودند که امیدوار باشند «لولا»، همانطور که او را می‌شناسند، ممکن است اکثریت مطلق را در انتخابات ریاست‌جمهوری کشور در ۲ اکتبر (یکشنبه) به‌دست آورد.
 در عوض، نتیجه بسیار بدتر از آن چیزی بود که بیشتر نظرسنجی‌ها پیش‌بینی می‌کردند. با شمارش تقریباً همه آرا، لولا ۴۸ درصد آرا را به خود اختصاص داد، در حالی که ژایر بولسونارو، رئیس‌جمهور پوپولیست و راستگرای فعلی، ۴۳ درصد آرا را به‌دست آورد. این دو در دور دوم در ۳۰ اکتبر به مصاف یکدیگر خواهند رفت.
بولسونارو با کمی اقتدار وارد رقابت‌های انتخاباتی شد. بسیاری از نزدیکترین متحدان او وارد کنگره شده بودند. او از لولا در سائوپائولو، پرجمعیت‌ترین ایالت، پیشی گرفت. بولسونارو به وضوح از یک رای پنهان سود برد. بهترین امید لولا کسب حمایت سیمون تبت، یک نامزد میانه‌رو است که ۴.۲ درصد را به‌دست آورد و بتواند رای سایر کاندیداها را نیز به‌دست آورد.
کمپین دوقطبی عمدتاً متوجه نامزدی است که رای منفی بیشتری دارد. بسیاری بولسونارو را به دلیل مدیریت نادرست بیماری همه‌گیر (کووید)، حملات ناشیانه به مخالفان و به طور کلی سابقه اقتصادی ضعیف در دوران ریاست جمهوری خود سرزنش می‌کنند. بسیاری دیگر، لولا و حزب کارگر او (pt) را به دلیل رکود اقتصادی سال‌های سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶، و یک رسوایی فساد بزرگ به نام لاوا جاتو (کارواش) مقصر می‌دانند. لولا ۱۸ ماه را به دلیل محکومیت دریافت رشوه در زندان گذراند، اما این حکم بعداها لغو شد. در مقطعی، ۳۸ درصد از برزیلی‌ها گفتند که نمی‌خواهند بولسونارو یا لولا به عنوان رئیس‌جمهوری شوند. اما هیچ نامزد دیگری نتوانست آنها را به چالش بکشد.
اقتصاد رو به بهبود اخیر ممکن است به بولسونارو کمک کرده باشد. تورم که اخیرا به ۱۲ درصد رسیده، شروع به کاهش کرده‌است. دولت او در امسال، میلیاردها دلار برای انتقال نقدی و یارانه به برزیلی‌های فقیرتر هزینه کرده‌است. اما بسیاری از رای دهندگان فقیرتر خاطرات خوبی از دوران ریاست جمهوری لولا بین سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۰، زمانی که دولت او درآمدهای ناشی از رونق کالاها را به سمت برنامه‌های اجتماعی هدایت کرد، در خاطر دارند. در صبح انتخابات در سائو برناردو دو کامپو، یک شهر صنعتی در نزدیکی سائوپائولو، جایی که لولا به عنوان یک رهبر اتحادیه فعالیت سیاسی‌اش را شروع کرد، لورد نونس، یک سرایدار، گفت که پیروزی رئیس‌جمهور سابق به او اجازه می‌دهد تا «دوباره رویاپردازی کند.»
 زمانی که لولا اتحادیه فلزکاران را اداره می‌کرد، والدین او به طبقه متوسطی که در کارخانه فولکس واگن کار می‌کردند، اضافه شدند. زمانی که لولا رئیس‌جمهوری بود، دستمزد خودش هم افزایش یافت.
در همان نزدیکی، گروهی از حامیان بولسونارو ادعاهای رئیس‌جمهور مبنی بر اینکه لولا در صورت انتخاب‌شدن «کلیساها را می‌بندد» و «کمونیسم را اجرا می‌کند» تکرار کردند. کلیتون موزلی، که بسیار مطمئن بود که بولسونارو در دور اول برنده خواهد شد، گفت: «لولا هیچ شانسی ندارد.» او گفت که اگر لولا برنده شود، دلیلی بر «دستکاری در انتخابات» خواهد بود و او اعتراض خواهد کرد. دوست او، خوزه تادئو، گفت که او از ارتش می‌خواهد که برای جلوگیری از روی کار آمدن لولا مداخله کند. پابلو اورتلادو از دانشگاه سائوپائولو، که گروه‌های طرفدار بولسونارو را به صورت آنلاین زیر نظر دارد، فکر می‌کند که «وضعیت تعلیق تا بعد از دور دوم ادامه خواهد داشت». اما اگر در آن زمان، لولا برنده شود، ممکن است «غوغایی» برپا شود.
بنابراین، دور دوم انتخابات، آزمونی برای نهادهای سیاسی و مدنی برزیل خواهد بود؛ به خصوص اگر لولا با اختلافی اندک پیروز شود و بولسونارو هم از پذیرش نتیجه خودداری کند. رئیس‌جمهوری بیش از یک سال است که در مورد سیستم رأی گیری الکترونیکی برزیل تردید ایجاد کرده است و القا می‌کند که هر چیزی غیر از پیروزی خودش نشانه «تقلب» است. مردم او به جای اینکه بپذیرند که نتیجه قوی او نشان می‌دهد که انتقاد نابجا است، احتمالاً ادعا می‌کنند که او واقعاً برنده شده است.
مبارزات انتخاباتی اخیر، دو قطبی و گاه خشونت‌آمیز بود. سه هوادار لولا توسط هواداران بولسونارو کشته شدند. در یک نظرسنجی که اخیراً به سفارش انجمن امنیت عمومی برزیل انجام شد، تقریباً ۷۰ درصد از برزیلی‌ها گفتند که به دلیل عقاید سیاسی خود، می‌ترسند مورد حمله فیزیکی قرار بگیرند. استر سولانو از دانشگاه فدرال سائوپائولو می‌گوید: «همه چیز متشنج است. این انبار باروت فقط یک جرقه کم دارد.»
اما رای‌گیری بدون هیچ گونه گزارشی مبنی بر خشونت یا هیچ گونه مشکل جدی مربوط به دستگاه‌های رای‌گیری بدون مشکل انجام شد (حدود سه هزار دستگاه خراب شده و باید تعویض شوند، ۰.۶ درصد از کل، که در انتخاباتی با این وسعت طبیعی است). بسیاری از برزیلی‌ها دعا می‌کنند که در ۳۰ اکتبر هم همینطور باشد.
اگر لولا برنده شود، ممکن است برای حکومت مبارزه کند. یک استاد دانشگاه می‌گوید: «ما در مورد کنگره‌ای «حامی پرور» صحبت نمی‌کنیم، در مورد کنگره‌ای صحبت می‌کنیم که بیشتر «بولسوناریست» است. موضوعی که پیامدهایی بلندمدت دارد. حتی اگر بولسونارو ریاست جمهوری را از دست بدهد، «بولسوناریسمو» نیرویی است که در برزیل باقی خواهد ماند.