فردای اقتصاد: کنفرانس بین المللی صنعت فولاد با موضوع «بازار جهانی فولاد و مواد اولیه: فرصت‌ها و تهدیدها در شرایط سخت» در هتل المپیک تهران یکشنبه (۱۷مهر) برگزار شد. در این دوره از همایش بنگاه‌های بزرگ و کوچک زنجیره فولاد از صنایع بالادستی تا پایین‌دست در کنار انجمن‌ها و شوراهای زنجیره فولاد که شامل انجمن سنگ آهن ایران، انجمن فولاد و نوردکاران فولادی گرد هم آمدند تا در پیرامون مشکلات زنجیره فولاد و سیاستگذاری این حوزه به گفت‌وگو بپردازند.
رضا محتشمی‌پور، معاون امور معادن و فرآوری مواد وزارت صمت در مورد ظرفیت غیرفعال تولید در صنعت فولاد عنوان کرد: از دید من مهمترین گلوگاه صنعت فولاد کمبود انرژی است که منجر به غیرفعال شدن ۲۵درصد ظرفیت تولید فولاد کشور شده است؛ با اینکه در سال جاری بسیار سعی شد تا مشکلات بخش انرژی در صنایع مشکل‌آفرین نباشد. محتشمی‌پور در ادامه با اشاره به رکود بازار مسکن که صنعت فولاد را متاثر کرده است، گفت: بازار مسکن چین به‌عنوان یکی از مهمترین بخش‌های تاثیرگذار صنعت فولاد در ماه‌های اخیر با کمبود تقاضا مواجه شده و این موضوع سبب مشکلاتی در صادرات صنایع معدنی و فولاد شده است.
محمدیاسر طیب‌نیا، مدیرعامل فولاد مبارکه در این کنفرانس درمورد وضعیت رکودی بازار کامودیتی‌ها، گفت: رکود امسال بسیار جدی است و با اتفاقات ۸ماهه گذشته که همواره ریزش بازار را شاهد بودیم، پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال با کاهش تولید در این صنعت روبرو شویم.
طیب‌نیا همچنین در مورد تغییر مزیت رقابت‌پذیری شیوه‌های تولید فولاد، گفت: تشدید رقابت به دنبال تغییر تکنولوژی از طریق تولید به روش احیا رواج می‌یابد. همچنین کاهش قیمت سنگ‌آهن از ۲۵۰دلار به ۹۵دلار منجر به تشدید رکود شده تا بنگاه‌های فعال در این حوزه در پی تغییر شیوه‌های تولید به روش‌های با صرفه‌تر باشند. زنجیره فولاد با سایر کامودیتی‌ها تفاوت بسیاری دارد؛ برای مثال حوزه سنگ آهن و فولاد در سال‌های اخیر نوسان بیش از ۵۰درصد را از خود نشان داده است اما سایر کامودیتی ها به نظر اینگونه نبودند. وی همچنین در مورد بازار ایران با اشاره به ظرفیت‌های موجود، گفت: در ایران بالغ بر ۱۶میلیون تن ظرفیت بلااستفاده وجود دارد، یعنی بیش از ۴۰درصد، پیش‌بینی می‌شود در ماه‌های آتی این عدم استفاده به دلیل رکود موجود افزایش یابد.
طیب‌نیا همچنین در مورد مشکلات و چالش‌های زنجیره فولاد گفت: چالش‌ها در صنعت فولاد از ابتدای زنجیره آغاز می‌شود مانند مسائل مربوط به سیاستگذاری، انرژی، زیرساخت، محیط زیست و کیفیت محصولات همچنان در زنجیره فولاد احساس می‌شوند. شرکت‌های فولادی زنجیره پیچیده‌تری نسبت به سایر صنایع دارند؛ تفاوت کیفیت، مواد اولیه گسترده از جمله عوامل مهم در تفاوت صنعت فولاد با سایر کامودیتی‌ها است. رقابت‌پذیری صنعت فولاد نیز با سایر صنایع تفاوت بسیاری دارد. برای مثال با ۵دلار تفاوت قیمت در خرید سنگ آهن می‌توان سنگ‌آهن با عیار بالا تهیه کرد و این موضوع تا انتهای زنجیره در بهای تمام شده و کیفیت محصولات خود را نشان می‌دهد.
طیب‌نیا در مورد کاهش رقابت‌پذیری در زنجیره فولاد، گفت: به نظر من، عدم رقابت‌پذیری از محل خصوصی‌سازی‌های نادرست و واگذاری‌های اشتباه صورت می‌گیرد. از سوی دیگر، سهامدار از بنگاه انتظار سود حداکثری دارد، دولت انتظار سرمایه‌گذاری در زیرساخت دارد، جامعه انتظار اشتغال زایی و معادن و اقتصاد و کلان و... نیز هر یک انتظاری از ما دارند و برخی از آن‌ها نسبت به یکدیگر متضاد هستند.
طیب‌نیا همچنین با نقد وضعیت موجود در زنجیره فولاد، گفت: به جای اینکه در صنایع معدنی یک جمع متکثر باشیم (اشاره به فولادسازان کوچک) می‌توانستیم تبدیل به چند مجموعه ۳۰ تا ۴۰میلیون تنی شویم که به نظر من با اینکار می‌توانیم رقابت‌پذیری صنایع معدنی و فولادی در داخل را بیشتر از گذشته افرایش دهیم.
ابوتراب فاضل مدیر عامل هلدینگ غدیر نیز در این همایش نسبت به رکود ایجاد شده در صنعت فولاد و مشکلات سرمایه‌گذاری در این صنعت ابراز نگرانی کرد و گفت: تامین مالی در صنعت فولاد در ایران نسبت به سایر کشورها متفاوت است. برای مثال تامین مالی هلدینگ غدیر در سال گذشته ۲۸۰۰میلیارد تومان بود و این یعنی سود بنگاه ما حداقل باید ۳۳درصد باشد تا این تامین مالی بازدهی مورد انتظار را داشته باشد؛ این درحالی است که نرخ تامین مالی در دنیا تنها ۲درصد است! با این وجود دولت‌ها همواره به بهانه سودآوری بالای صنایع فولادی به دنبال دستکاری و تغییر نرخ گاز، هزینه‌های سربار و... هستند؛ همچنین عیار پایین سنگ‌آهن در کنار مشکلات آمایش سرزمین صنایع معدنی را با مشکل مواجه کرده است. در واقع باید اعلام کنم ما در این بخش زنجیره دچار بحران شده ایم.
وی همچنین در ادامه با اشاره به مشکلات بخش صادرات، گفت: ما در بازارهای صادراتی همواره با مشکلاتی مواجه شده‌ایم و از جمله دلایل به وجود آمدن این مشکلات نبود کارگزاران و بازاریابان حرفه‌ای است که در کنار سیاستگذاری های نادرست توسعه بازار صنایع فولادی را با مشکل مواجه کرده است.
در ادامه، پنل تخصصی شورای فولاد با حضور اعضای انجمن های فولاد، سنگ آهن و نوردکاران برگزار شد تا به نسبت به حل مشکلات درون زنجیره‌ای به گفت‌وگو بپردازند. در ابتدای این پنل رسول خلیفه‌سلطان نماینده انجمن فولاد ایران با اشاره به مشکلات بخش تنظیم‌گری گفت: ورود مجلس به تنظیم‌گری بازار فولاد به سمت به هم ریختن بازار فولاد پیش می‌رفت که به سختی جلوی این عمل را گرفتیم. فولاد کالایی است که دو برابر ظرفیت کشور تولید می‌شود و از این دید کالای استراتژیک برای کشور محسوب نمی‌شود که نیازمند ورود نهادهای بالادستی احساس شود. به نظر من، وظیفه شورای عالی فولاد در اجماع کامل زنجیره در جهت جلوگیری از ورود دستوری نهادهای خارج زنجیره باشد.
احمد خوروش، نماینده انجمن نوردکاران فولادی در شورای فولاد با اشاره به مشکلات زنجیره فولاد در بخش‌های مختلف گفت: مشکلات ابتدا و انتهای زنجیره، منجر به ورود دستگاه‌های نظارتی به زنجیره فولاد شده است. این ورود منجر به افزایش بیش از ۱۰۰درصدی نرخ انرژی و هزینه‌های سربار صنایع معدنی و فولادی در سال‌های اخیر شده است. بر همین اساس، ما شورایی تشکیل داده‌ایم که از ابتدای زنجیره یعنی از انجمن سنگ آهن تا نوردکاران حضور دارند؛ بنابراین از این شورا انتظار می‌رود در جهت منافع ابتدا تا انتهای زنجیره پیش برود و تنها به یک بخش زنجیره تمرکز نداشته باشد. محصولات انتهای زنجیره به دلیل اینکه مستقیما به دست مصرف‌کننده می‌رسد، مستقیما زیر ذره‌بین نهادهای نظارتی هستند. ما در این شورا گرد هم آمدیم تا عدالت را در این موضوع رعایت کنیم.
مهرداد اکبریان نماینده انجمن سنگ آهن ایران در شورای عالی فولاد هم در این پنل در مورد مشکلات و موانع به وجود آمده درون زنجیره گفت: زمانیکه درمورد مشکل زنجیره فولاد صحبت می‌کنیم، نخست به قیمتگذاری برمی‌خوریم؛ اما به نظر من قیمتگذاری در گام دوم مشکلات زنجیره فولاد قرار دارد. مشکل اصلی ما عدم هماهنگی نیروهای داخل زنجیره بود که سبب ورود دستگاه های نظارتی به زنجیره شد. به نظر من تنها راه حل شدن مشکلات رجوع مجدد اعضای زنجیره به عقلانیت است؛ این عقلانیت تنها مدیر دلسوز نمی‌خواهد، بلکه آگاهی و همدلی را نیز نیازمند است.
احسان دشتیانی، مدیرعامل صبا فولاد خلیج فارس نیز در این پنل حضور داشت و نسبت به وظایف اعضای شورای عالی فولاد اظهار کرد: اگر شورا بخواهد بیش از توانایی خودش پیش برود نخواهد توانست به سمت اهداف خود پیش برود؛ به نظر می‌رسد وزن اعضای انجمن در شورای عالی فولاد به مراتب متفاوت است؛ به همین دلیل مهمترین وظیفه شورا از دید من کاهش اختلاف نظرها در میان اعضا با وجود وزن مختلف در طول زنجیره است.
همایش استیل پرایس، نخستین همایش فولاد پیشرفته ایران با حضور مدیران و اعضای صنایع بالادستی و پایین دستی صنعت فولاد با موضوع بازار جهانی فولاد و مواد اولیه: فرصت‌ها و تهدیدها در شرایط سخت برگزار شد.
تبادل نظر