فردای اقتصاد-شهاب الدین رحیمی: جمعه اول هر ماه اداره آمار وزارت کار ایالات متحده آمریکا مجموعه‌ای از مهمترین اطلاعات در خصوص شرایط بازار کار این کشور را منتشر می‌کند. تغییر تعداد افراد شاغل بخش‌های غیرکشاورزی، تغییرات میانگین درآمد ساعتی و نرخ بیکاری مهمترین آمار منتشر شده در این بخش هستند. این اطلاعات راس ساعت ۸ و نیم به وقت نیویورک منتشر می‌شوند و برای بازارهای جهانی در اکثر بخش‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند و در دقایق اول انتشار این داده‌ها معمولا بازارها با نوسان زیاد مواجه می‌شوند. در کل می‌توان گفت نسبت تعداد افراد شاغل در سن ۲۵ تا ۵۴ سال در ماه‌های گذشته به شرایط خوبی دست یافته و نسبت ۸۰ درصدی بیانگر موفقیت فدرال رزور در بازگشت بازار کار به حالت عادی است.
انتظارات فعالان اقتصادی و اقتصاددانان از تعداد افراد شاغل جدید در ماه نوامبر ۲۰۰ هزار نفر بود اما داده‌های وزارت کار آمریکا نشان داد که ۲۶۳ هزار نفر به تعداد شاغلان در بخش غیرکشاورزی افزوده شده است. این موضوع در شرایطی بود که بعد از یک شتاب کم سابقه در افزایش نرخ بهره فعالان بازار انتظار داشتند تا بازار کار نیز به این سیاست واکنش نشان داده و آرام آرام شروع به فاصله گرفتن از شرایط اشتغال کامل کند. نرخ بیکاری نیز مطابق انتظارات در ۳.۷ درصد ثابت ماند که در نزدیکی کمترین سطح بیکاری (۳.۵ درصد در آگوست و اکتبر ۲۰۲۲) بعد از سال ۱۹۷۰ است. در پایین ترین سطوح این شاخص بعد از دهه ۷۰ میلادی در سال ۲۰۰۰ نرخ بیکاری به ۳.۹ درصد رسید که پس از آن تا اواسط سال جاری این نرخ بی‌سابقه بود. این دو شاخص در کنار یکدیگر نشان دهنده این است که بازار کار آمریکا در کل بسیار قدرتمند است و تاکنون حداقل تاثیری از افزایش نرخ بهره نگرفته است. اما با بررسی بیشتر در اطلاعات داخلی داده‌های خانوارها شاهد کاهش ۱۳۸ هزار نفری تعداد شاغلان نسبت به ماه اکتبر هستیم که این موضوع را می‌توان در نتیجه فشرده بودن و وضعیت اشتغال کامل اقتصاد آمریکا توجیه پذیر دانست.
داده دیگری که این روزها برای اعضای فدرال رزرو اهمیت بسیاری دارد میزان رشد دستمزدهاست. میانگین درآمد ساعتی در ماه گذشته ۰.۶ درصد و سالانه ۵.۱ درصد رشد داشته که فراتر از انتظارات بود. رشد ماهانه این شاخص حدود دو برابر پیش بینی‌ها بود که رشد قابل توجهی است. افزایش قابل توجه دستمزدها فشار تورمی در اقتصاد را حفظ می‌کند و این در تعارض با هدف بانک مرکزی برای کاهش تورم و هدف ۲ درصدی آن است. بنظر می‌رسد این افزایش خوشایند فدرال رزرو نیست و بر تصمیمات فدرال رزرو تاثیر جدی خواهد داشت. پاول و همکارانش در تلاش هستند تا اقتصاد را از اشتغال کامل خارج کنند تا رشد دستمزدها متوقف شود.
ترکیب بخش‌های مختلف اقتصاد آمریکا در دو آینه یک ماهه و حدودا دوساله نشان می‌دهد ترکیب صنایعی که در ابتدا بیشترین صدمه را دیده بودند در حال حاضر عامل اصلی فشرده بودن بازار کار این کشور هستند. گردشگری و خدمات آموزشی و بهداشتی در کنار بخش دولتی از مهمترین بخش‌ها هستند.
انتشار تعداد شاغلان جدید بخش غیر کشاورزی (Nonfarm Payrolls) و نرخ بیکاری برای ماه نوامبر بازارها را شدیدا تحت تاثیر قرار داد چرا که هرچند نرخ بیکاری مطابق پیش بینی‌ها بود اما انتظارات اقتصاددانان و فعالان بازار، در بخش NFP فاصله زیادی با واقعیت داشت. فلزات گرانبها بلافاصله با کاهش قیمت مواجه شدند اما پس از مدتی تقریبا تمامی کاهش قیمت را جبران کردند و برخی فلزات همچون مس شاهد رشد قیمت ۱.۵ درصدی در روز جمعه بودند.
بازار سهام نیز در روز جمعه پرنوسان بود و پایان روز را با درصد کمی کاهش به پایان رساند. هرچند بعد از انتشار داده‌های اشتغال عموم شاخص‌های سهام با گپ منفی روبرو شدند اما همچون فلزات گرانبها همچون طلا بازگشت به روند صعودی را تجربه کردند.
تقریبا در تمامی بازارها مهمترین موضوع نحوه مواجهه فدرال رزرو در موضوع افزایش نرخ بهره است و هر داده و یا شاخصی که پیش بینی‌ها از کاهش شتاب افزایش نرخ بهره را نوید دهد بازارها را با رشد همراه می‌کند و بالعکس. سخنرانی پاول به عنوان رئیس فدرال رزرو یک اطلاعات دست اول از اقدامات احتمالی بانک مرکزی آمریکا بود که عموم سرمایه گذاران را به سمت موقعیت‌های خرید در بازار کشاند. بازارها حسابی سبز شدند که در این میان فلزات گرانبها پیشرو بودند. این موضع پاول در سخنرانی روز چهارشنبه آنقدر به بازارها قدرت داد که داده های عالی اشتغال در روز جمعه را نیز بی اثر کرد. به این معنا که شاید بازارها بلافاصله بعد از انتشار داده‌ها در اثر افزایش تعداد شاغلان و نرخ دستمزد ساعتی، نگران افزایش بیشتر نرخ بهره شدند، اما بازارها دوباره خریدار پیدا کردند و شاهد یک بازگشت نسبتا قدرتمند بودیم. در حال حاضر طبق نظرات اقتصاددانان و فعالان اقتصادی در سایت CME FedWatch که احتمال اندازه افزایش نرخ بهره را منتشر می‌کند، افزایش ۰.۵ درصدی نرخ بهره در هفته آینده بیش از ۷۸ درصد است و احتمال افزایش ۰.۷۵ درصدی حدود ۲۲ درصد است. هفته آینده روز چهارشنبه ۱۲ دسامبر نتیجه جلسه فدرال رزرو برای میزان افزایش نرخ بهره راس ساعت ۲۲:۳۰ منتشر خواهد شد که نشان‌دهنده رویکرد بانک مرکزی آمریکا به شرایط جدید اقتصادی است. شرایطی که در آن بازار کار بسیار قدرتمند است و تورم در ماه ماه های آبنده مسیر کاهشی را احتمالا در پیش بگیرد.
هرچند احتمال افزیش ۵۰ صدم واحد درصدی نرخ بهره زیاد است اما این انتظارات اگر محقق نشود و بانک مرکزی افزایش ۷۵ صدم واحد درصدی در نرخ بهره را در نظر داشته باشد، بازارها روزهای بسیار سختی را در پیش دارند. فلزات گرانبها احتمال تاثیر بیشتری از این سورپرایز را خواهند داشت.
تحلیل‌گران جی.پی.مورگان معتقدند فدرال رزرو یک افزایش ۰.۵ درصدی در دسامبر و دو افزایش ۰.۲۵ درصدی در فوریه و مارس انجام خواهد داد که پایان داستان سیاست انقباضی فدرال رزرو است. این موضوع که این نرخ‌ها تا چه زمانی پابرجا خواهند بود موضوع مهمی برای فعالان اقتصادی است. تحلیل‌گران معتقدند تا زمانی که تورم موجود در دستمزدها از ۵ درصد کاهش یافته و به محدوده ۳.۵ درصد برسد نرخ‌ها پابرجا خواهند ماند. این موضوع احتمالا تا ابتدای سال ۲۰۲۴ زمان خواهد برد. تحلیل‌گران بزرگترین نهاد مالی جهان معتقدند تورم به سرعت کاهش خواهد یافت اما تا پایان ۲۰۲۳ بالاتر از ۲ درصد باقی می‌ماند. یکی از دلایل اصلی این موضع را می‌توان برطرف شدن مشکلات زنجیره تامین در اقتصاد دانست. همچنین سال آینده احتمالا بخش خدمات از عادی شدن شرایط سود خواهد برد اما تولیدات کارخانه ای دچار رکود خواهند شد و بازار کار بزودی از اشتغال کامل خارج خواهد شد.
تبادل نظر