توضیحات یک مقام رسمی درباره برخورد ساچمه به چشم معترضان

هم میهن: ‌در هفته‌های اول شروع اعتراضات و درگیری‌های خیابانی‌، گزارش‌های غیررسمی وجود داشت که نشان می‌داد تعدادی از مصدومان اعتراضات یا به مراکز درمانی مراجعه نمی‌کنند یا شایع شده بود در صورت مراجعه آنها، اطلاعات‌شان در اختیار نیروهای امنیتی قرار می‌گیرد. توضیح شما درباره این موضوع چیست؟

نمی‌دانم شما در چه‌حدی این موضوع را باور می‌کنید، اما تا همین حالا هیچ گزارشی مبنی بر اینکه یک بیمارستان دولتی، خصوصی، غیردولتی یا خیریه‌ای وجود داشته که مجروحی را پذیرش نکرده، نداشته‌ایم. اما یکی، دو مورد گلایه ازطرف نیروهای امنیتی داشتیم که به مراکز درمانی مراجعه کرده‌ بودند و با اکراه، درمان‌شان صورت گرفته که البته به‌معنی سیاست آن مرکز نیست. کار درمان یک موضوع انسانی است و ارتباطی به نژاد، دین، جنس و عقاید افراد ندارد. هرکسی که آسیب دیده باشد، باید حتما مورد رسیدگی درمانی قرار گیرد. تا حالا هم اینطور بوده است و افراد با هر گرایشی درمان شده‌اند.

‌درست است اما قبلا بیانیه‌ای از سوی جمعی از پزشکان منتشر شد که در آن خواستار حفظ امنیت پزشکان و کارشناسان، رعایت اسرار بیماران، استفاده نکردن از آمبولانس برای کارهای غیردرمانی، رعایت بی‌طرفی پزشکان و ممنوعیت ورود هرگونه خشونت به فضای بیمارستان‌ها و... تاکید شده بود.

بله. این بیانیه را دادند. ما هم در مورد بخشی از این بیانیه مربوط به آمبولانس‌ها، با همکاران جلسه گذاشتیم، صحبت کردیم و به آنها گفتیم این موضوع خط‌قرمز ماست و ما نمی‌گذاریم از آمبولانس برای اهدافی غیر از این استفاده شود. ادعایی که در این زمینه شد، بدون سند بود. در بخش دیگری از این بیانیه آمده بود، از درمان جوانان و نوجوانان جلوگیری نشود. من شخصا از افرادی که این بیانیه را امضا کردند، پرسیدم اگر موردی در این زمینه وجود دارد، اعلام کنند تا ما پیگیری کنیم. ما در درمان توجهی نداریم که افراد منتسب به‌کدام طرف هستند. همین مسئله سبب شد تا بخشنامه موردنظر نوشته شود.

‌درست اشاره کردید. اساسا چه اتفاقی افتاد که بخشنامه پذیرش بی‌قیدوشرط بیماران و مصدومان، ازسوی وزارت‌بهداشت منتشر شد؟ هرچند بسیار با تاخیر بود و دیگر عملا درگیری خاصی که منجر به مصدومیت شود، دیده نمی‌شود.

به‌هرحال نوشتن این بخشنامه دو بخش داشت. یکی از آنها، گلایه‌هایی بود که ازسوی نیروهای امنیتی در مراکز درمانی شنیده می‌شد که با آنها برخورد خوبی نمی‌شود و در کنار آن هم ادعای بدون سند از اینکه، جلوی درمان مصدومان اغتشاشات و اعتراضات گرفته می‌شود. البته برای این ادعا تاکنون هیچ سندی ارائه نشده است.

‌بازخوردها از انتشار این بخشنامه چه بود؟

خوب بود. به هر حال وزارت‌بهداشت در راستای ماموریت اصلی خود که حفظ و ارتقای سلامت جامعه است، عمل کرده و عموما واکنش‌ها مثبت بوده است.

‌در موضوع آمبولانس‌ها که بسیار بحث‌برانگیز است، شاید لازم باشد یک‌بار برای همیشه توضیح داده شود که اصل ماجرای آمبولانس‌ها چه بود؟ شایعه اولیه آن از کجا منتشر شد؟ تصاویری در این زمینه وجود دارد که نشان می‌دهد، از این آمبولانس‌ها استفاده شده است.

به هر حال شایعه در این ۸۰-۷۰روز کم نبوده است. ماجرای مربوط به آمبولانس‌ها هم یک قسمت از آن بود. هیچ آمبولانسی از آمبولانس‌های اورژانس کشور مورد استفاده نیروهای‌نظامی قرار نگرفته است، مراکز نظامی، آمبولانس‌های خودشان را دارند و برای درمان نیروهای خودشان استفاده می‌کنند. آنها مرکز درمانی مخصوص دارند. احیانا اگر تصاویری استفاده شده، مربوط به نیروهای نظامی در ارتباط با آمبولانس‌های خودشان بوده است و ارتباطی به آمبولانس‌های کشور نداشته. آمبولانس‌های اورژانس، آرم دارند و تکنسین‌ها یونیفورم سفید با اتیکت مشخص به‌تن دارند. تصویری را نمی‌توانید نشان دهید که از این آمبولانس‌ها در کاری غیر از ماموریت‌ها استفاده شده است.

‌اما در پی همین اتفاق، خبرهایی رسید که با راننده آمبولانس‌ها برخوردهایی از سوی معترضان صورت می‌گرفت و آنها را متهم به جابه‌جایی نیروهای‌امنیتی می‌کردند. این مسئله روی اعتماد مردم تاثیر می‌گذارد.

به‌هرحال اغتشاشگران در میان مردم بودند و بله، از همکاران ما را گرفته‌اند و زده‌اند. شاید بالای ۷۰مورد به ما گزارش شد که جلوی آمبولانس را گرفته‌اند و گفته‌اند پر از نیروی امنیتی است. به‌همین‌دلیل ما به همکاران گفته‌ایم، هرجا جلوی آمبولانس را گرفتند و خواستند داخلش را ببینند، خودشان داوطلب شوند، درها را باز کنند و بگذارند داخلش دیده شود.

‌به نامه پزشکان اشاره شد. در سه‌ماه اخیر، نامه‌های مختلفی در زمینه مصدومیت‌ها منتشر شده که یکی از مهم‌ترین آنها مربوط به اصابت ساچمه به چشم است و یکی از رسانه‌های خارجی هم در این زمینه گزارشی منتشر کرد. شما اطلاعاتی در این زمینه دارید؟

اصلا گزارشی در این زمینه به ما داده نشده است. به هر حال در درگیری ممکن است مشکلی پیش بیاید، اما به‌طور رسمی گزارشی به ما داده نشده که ساچمه به‌طور مستقیم به چشم اصابت کرده باشد. اتفاقا ما گزارش‌هایی داشتیم که بیش از ۳۰ تا ۴۰نفر از نیروهای امنیتی با اصابت ساچمه روبه‌رو شده‌اند و ساچمه‌ها به بدن، قفسه سینه و شکم‌شان اصابت کرده. ما اینها را به‌صورت رسمی و مستند در اختیار داریم. اما از مردم‌عادی گزارشی نداشته‌ایم که نشان دهد، ساچمه به چشم‌شان خورده باشد.

نکته‌ای که از همان ابتدای اعتراضات در مراجعه به مراکز درمانی مطرح می‌شد و البته گفته می‌شد سناریوی تکراری در اعتراضات سال‌های قبل بوده، مراجعه نیروهای‌امنیتی به مراکز درمانی و گرفتن اطلاعات مصدومان اعتراضات بوده است. البته اینها به‌صورت گفته‌های کارکنان مراکز درمانی منتشر شد و سند مشخصی برای آن وجود ندارد. با این حال همین موضوع منجر شد مصدومان اعتراضات، تمایلی به مراجعه به مراکز درمانی نداشته باشند. گزارشی درباره درخواست اطلاعات مصدومان از مراکز درمانی داشته‌اید؟

تا الان هیچ مقام امنیتی، نظامی و انتظامی‌ای از ما درخواست فهرست مجروحان را نکرده است. یقینا کسانی که در این حوزه فعالیت می‌کنند، برای پیدا کردن افراد نیازی به این فهرست‌ها ندارند. آنها بخواهند در حیطه کار خودشان مجازند و قانونا هم باید وارد شوند. اما یکی از ادعاها این بود که نیروهای‌امنیتی وارد مراکز درمانی نشوند. این موضوع اگر به‌صورت مطلق باشد، من به‌عنوان پزشک اگر فردا مورد حمله شروری قرار گرفتم، نباید نیروهای‌امنیتی از جان من محافظت کنند؟ به‌طورکلی درباره موضوعاتی که مطرح شد، هیچ سندی ارائه نشده است. شما همین مطلب را منتشر کنید، اگر کسی خلافش را توانست ثابت کند، آن را هم منتشر کنید. تا همین حالا به ما به‌عنوان عالی‌ترین مرکز نظارت درمان وزارت‌بهداشت، هیچ گزارشی در این زمینه داده نشده است.

‌گفته می‌شود قبلا در اعتراضات سال ۹۸ چنین اتفاقاتی رخ داده بود و در دوره جدید، این موضوع تکرار شد. آن زمان هم به شما گزارشی درباره این موضوع داده نشده بود؟

من در سال۹۸ مسئولیتی نداشتم. اما این موضوع را مطلقا رد می‌کنم. این موضوع بیشتر از ذهن افرادی می‌گذرد که مسائل‌امنیتی را بسیار ساده می‌بینند.

‌یعنی شما تاکید می‌کنید هیچ ارگان امنیتی‌ای، برای گرفتن اطلاعات مصدومان مراجعه نکرده؟

خیر. اصلا.

‌اما مسائل فقط به این موارد محدود نمی‌شود، باز هم در شبکه‌های اجتماعی، افراد معتمد از شلیک گاز اشک‌آور به داخل یکی از مراکز خبر داده بودند و حتی تصویری مرتبط با همین موضوع هم منتشر شد.

نیروهای امنیتی نه‌تنها ورود نداشته‌اند که حتی گازاشک‌آوری هم ننداخته‌اند. اینها کذب‌محض است.

‌در بخش اورژانس برخی مراکز درمانی، نیروی‌انتظامی مستقر است و ظاهرا نیروی کمکی برای حراست بیمارستان است. ممکن است ازطریق آنها اطلاعات به بیرون از مرکز درمانی سرایت کرده باشد؟

به‌طورکلی نیروی‌انتظامی برای جلوگیری از بی‌نظمی در مرکز درمانی مستقر می‌شود و براساس قراردادی است که میان مرکز درمانی و کلانتری منطقه بسته می‌شود. حضور این افراد ربطی به مسائل امنیتی ندارد. حوزه ورود این نیروها به این مسائل نیست. اگر کسی نظم بیمارستان را به‌هم بریزد یا سرقتی صورت گیرد و... این نیروها وارد عمل می‌شوند. اینها هم ربطی به کلیات سیاست‌های بیمارستان‌ها ندارد. هر بیمارستان خودش این اقدام را انجام می‌دهد.

‌با این توضیحاتی که ارائه دادید، از برخی پزشکان شنیده می‌شود که بعضی مصدومان از ترس مراجعه به مراکز درمانی برای مداوا، در برخی موارد با شدت گرفتن آسیب‌ها مواجه شده‌اند. به شما گزارشی در این زمینه داده شده است؟

خیر. یک‌مورد هم نبوده است. اطلاع دارم از کسانی که ساچمه خورده‌اند، به مراکز درمانی هم مراجعه کرده‌اند، بدون اینکه از آنها سوالی پرسیده شود. به‌هرحال اگر کسی مراجعه نکرده، خودش می‌داند که تخلفی کرده و به ما هم گزارشی نشده است.

‌تاکنون به شما گزارشی داده شده که خود پزشک نخواسته مصدومی را در ارتباط با اتفاقات اخیر درمان کند یا مدیر بیمارستان از او خواسته باشد؟

به‌طورکلی یک هماهنگی میان مسئولان بیمارستان‌ها به‌صورت شفاهی صورت گرفته که فرد را تنها در حیطه درمان ببینند و با عقاید او کاری نداشته باشند. دو، سه‌مورد گزارش شد که برخوردهای نامناسبی صورت گرفته، اما به‌صورت رسمی از سوی بیمارستان این اتفاق نیفتاده یا ممانعتی برای درمان ایجاد نشده است.