سواد اقتصادی/ چند نوع پول وجود دارد؟

فردای اقتصاد: انوع پول چیست؟ راجع به این موضوع اختلاف نظر زیادی وجود دارد. ولی به طور کلی می‌توان گفت در طول تاریخ تا به حال سه نوع پول داشتیم.

اولین نوع پولِ کالایی بود. مردم هزاران سال به عنوان واسطه مبادله از یه سری کالاها استفاده می‌کردند. از طلا و نقره گرفته تا صدف و گاو. در واقع کالاهای مشخصی وجود داشت که همه مردم حاضر بودن آن‌ها را در ازای کالا یا خدماتشان قبول کنند. این از مبادله مستقیم خیلی بهتر بود ولی مشکلات خودش را داشت. مثلاً کار سختی بود که آدم‌ها همیشه این کالاها را با خود به این طرف و آن طرف ببرند. این شد که یک نوع پول دیگه به وجود آمد: پولِ نماینده کالا. در این حالت مردم به جای کالاهای واقعی، چند تکه کاغذ را با خود حمل می‌کردند. این کاغذها نشان می‌داد که شما یک مقدار کالا طلب دارید. مثلاً دلار آمریکا در دوره استاندارد طلا به نوعی پولِ نماینده بود. {استاندارد طلا چیست؟} مردم با این دلارهای کاغذی معامله می‌کردند ولی هروقت می‌خواستند می‌توانستند اسکناس کاغذی را داده و به جای آن طلا بگیرند. از یک زمانی به بعد فقط بانک‌های مرکزی اجازه داشتن به جای اسکناس طلا بدهند و عاقبت روزی رسید که عوض کردن اسکناس با طلا حتی دیگر برای بانک‌های مرکزی هم ممکن نبود. این سوت پایان استاندارد طلا بود و ما رو به نوع جدیدی از پول رسوند.

سومین نوع یعنی پول دستوری یا پولی که هیچ کالایی پشتوانه‌اش نیست ولی دولت آن را به عنوان وجه رایج قانونی اعلام کرده، بنابراین شما برای بعضی از وظایف قانونی مانند پرداخت مالیات به آن نیاز دارید. پول دستوری به این خاطر ارزش دارد که ما ارزش داشتن آن را باور داریم. یا اگر دوست داشته باشید می‌توانید بگویید یک معادله است بین عرضه و تقاضا، با یک مقدار چاشنی اقتدار و اعتبار دولت. بعضی از اقتصاددان‌ها از اصطلاح پول دستوری استفاده نمی‌کنند و به جای آن می‌گویند ارز دستوری، چرا که فکر می‌کنند ارز دستوری شرایط لازم برای پول بودن را ندارد؛ مهم‌تر از همه به این خاطر که وسیله مناسبی برای ذخیره ارزش نیست.

رسانه تصویری «فردای اقتصاد» برای آموزش این مفاهیم کلیدی به تهیه و دوبله ۱۰۰ ویدئوی کوتاه (بین یک تا ۲ دقیقه) از محتواهای معتبر علمی مبادرت کرده است.

پول چیست؟

پول هرچیزی است که به عنوان یک کالای حامل ارزش قابل تبادل، توسط مردم پذیرفته شده و برای خرید کالا و بهره‌گیری از خدمات، مورد استفاده قرار می‌گیرد.