یکی از مواردی که همواره از سوی سیاستگذاران به عنوان عامل افزایش نرخ ارز در سال ۱۴۰۱ مطرح میشود، بحران اجتماعی نیمه دوم سال گذشته است. اما آیا میتوان بحران اجتماعی را عامل جهش ارزی و تورم سال گذشته دانست؟
فردای اقتصاد: در سلسله مباحث "از مقصریابی تا پیش بینی تورم" در سه قسمت قبلی به این پرداخته شد که عوامل موثر بر رشد نقدینگی و پایه پولی چیست و رابطه آنها با تورم چگونه است. همچنین دیدیم که مهمترین عوامل موثر بر تورم در کوتاه مدت سیالیت نقدینگی و رشد پایه پولی است و رشد نقدینگی در کوتاه مدت کمترین رابطه را با تورم دارد. اما در بلندمدت نقدینگی با تورم رابطه ای تنگاتنگ دارد.
بر اساس این مباحث و عوامل موثر بر رشد پایه پولی و نقدینگی به این جمع بندی رسیدیم که نقش سیاستگذار اقتصادی در تورم بسیار پررنگ بوده است که در کنار سیاستهای خارجی موثر بر انتظارات تورمی و خروج سرمایه نهایتا تورمی کمرشکن را در اقتصاد رقم زده است.
در قسمت چهارم برنامه حکمرانی خوب - سیاست پولی به این پرداختیم که آیا بحران اجتماعی سال ۱۴۰۱ میتوانسته از عوامل بحران ارزی نیمه دوم ۱۴۰۱ و رکوردشکنی تورم باشد. برای پرداختن به این موضوع نگاهی کردیم به سالهایی که بحران اجتماعی رخ داده و وضعیتی که بازار ارز در همان دوره ها تجربه کرده است.
بنابر آنچه در گذشته تجربه شده است، میتوان گفت که بحرانهای ارزی و تورمهای بسیار بالای تجربه شده در چند سال گذشته، میتواند با اثرگذاری بر نارضایتی مردم بر بحران اجتماعی دامن بزند اما شاهدی از اثر گذاری آن بر بحران ارزی وجود ندارد. اگر چه قابل انکار نیست که با افزایش عدم قطعیتها در اقتصاد و افزایش بی اعتمادی به توان حکومت در مدیریت مسائل اقتصادی خروج سرمایه افزایش یافته و از این مسیر نهایتا نرخ ارز و تورم و رفاه تحت تاثیر قرار میگیرد.
قسمت های قبلی حکمرانی خوب سیاست پولی:
مقصران اصلی تورم و رشد نقدینگی
تورم در کوتاه مدت تابع چه عواملی است؟
مغلطه سیاستگذار برای چاپ پول